Szkolenia z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy są obowiązkowe. Kto je organizuje? Czy koszt jest po stronie pracownika, a może ponosi go pracodawca?

Czy czas szkolenia pracownika uwzględnia się w czasie pracy?

Sporo osób zastanawia fakt, czy szkolenie BHP wstępne można przeprowadzić pracownikowi jeszcze przed podpisaniem umowy? Nie. Powinno to być w pierwszym dniu pracy. Szkolenie BHP pracownika wlicza się do czasu pracy pracownika i nie powinno poza niego wykraczać. Przykładowo, rozważmy sytuację pracownika biurowego, który ma stałe godziny pracy 7:00-15:00. Jeśli instruktaż ogólny zajmuje około 2 godziny zegarowe, a instruktaż stanowiskowy na danym stanowisku, 8 godzin, to nie zmieści się w jednym dniu. Trzeba będzie przeznaczyć na to kolejny dzień lub chociaż zwolnić pracownika z części dnia pracy. Podsumowując, szkolenie z zakresu BHP powinno zawsze odbywać się w godzinach pracy pracownika.

Kto musi odbyć szkolenie BHP?

Każda osoba zatrudniona na umowę o pracę, ale także studenci odbywający praktykę studencką i uczniowie szkół zawodowych uczący się praktycznie zawodu. Jest to ujęte w Kodeksie pracy. Szkolenie w zakresie bezpieczeństwa zaleca się również dla osób zatrudnionych w oparciu o umowy cywilno-prawne, szczególnie, jeśli w pracy mają do czynienia z wieloma zagrożeniami lub pracują zdalnie. Szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa nie są dużym wydatkiem, a mogą znacząco wpłynąć na zmniejszenie liczby wypadków i absencji w zakładzie pracy.

Podnoszenie kwalifikacji zawodowych (art. 1031–1036 Kodeksu pracy)

Całkiem oddzielną kwestią jest udzielanie wolnego lub finansowanie szkolenia pracownikowi podnoszącemu kwalifikacje zawodowe. Pracownikowi, który w myśl art. 1031 (Kodeks pracy) zdobywa lub uzupełnia wiedzę i umiejętności z inicjatywy lub na wniosek pracodawcy przysługuje m.in. urlop szkoleniowy, na przykład na przygotowanie pracy dyplomowej. W przypadku szkoleń odbywanych przez pracownika na podstawie polecenia przełożonego, szkolenia takie odbywają się na koszt pracodawcy oraz, w miarę możliwości, w godzinach pracy pracownika. Urlopu szkoleniowego udziela się w dni, które są dla pracownika dniami pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy. Jaki jest jego wymiar? Zależy to od sytuacji, dla przykładu dla pracownika przystępującego do egzaminu maturalnego będzie to 6 dni. Możliwe jest również wcześniejsze zwolnienie z pracy, aby pracownik mógł punktualnie przybyć na zajęcia w szkole czy na uczelni.

Często praktykowanym rozwiązaniem jest umowa szkoleniowa. Jeśli pracodawca daje coś od siebie - dofinansowanie do kursu czy studiów, w zamian liczy na przykład na długoletnią współpracę. W związku z tym, ma prawo zobowiązać zatrudnionego do pozostania na etacie nawet do 3 lat po zakończeniu szkolenia czy studiów podyplomowych. Nie oznacza to jednak sytuacji bez wyjścia. Jeśli w tym okresie przypadło zwolnienie pracownika z pracy, nie z jego inicjatywy, lecz wypowiedzenie umowy z powodu pracodawcy, pracownik nie będzie musiał zwracać dofinansowania. Jeśli pracownik przepracuje połowę okresu, do którego zobowiązuje go umowa, musi oddać jedynie połowę wydatków.

Podpisując umowę szkoleniową, zatrudniony powinien zapoznać się z tymi informacjami. Jeżeli dochodzi do zwrotu kosztów poniesionych przez pracodawcę, to jest to bardzo rzadkie i raczej związane z rzeczywistym naruszeniem obowiązków pracowniczych. Co ważne, zasady opisane w umowie szkoleniowej nie mogą być mniej korzystne, niż przewiduje to Kodeks pracy.

Kto ponosi koszt szkoleń BHP?

Szkolenia BHP powinny odbywać się w czasie pracy i na koszt pracodawcy. Pracodawca deleguje pracowników na szkolenia BHP i pilnuje tak zwanego kalendarza szkoleń.

Szkolenia okresowe BHP - ważność

Jak często należy powtarzać szkolenie pracownika? Zależy to od rodzaju stanowiska pracy i częstotliwość ta nie będzie jednakowa dla każdego pracownika. Opisaliśmy to szczegółowo w artykule "Częstotliwość szkoleń BHP - tabela". Nie wszystkie szkolenia muszą odbywać się w miejscu pracy. Dla wielu stanowisk, szczególnie dla osób pracujących zdalnie, świetnym rozwiązaniem będą szkolenia okresowe BHP online.

Podsumowując, kodeks pracy jasno wskazuje, że kwestia szkoleń BHP jest po stronie pracodawcy. To on deleguje pracownika na szkolenia BHP i ponosi ich koszt.

Dowiedz się więcej z artykułów:

Ile trwa szkolenie BHP przez Internet?

Ile kosztuje szkolenie BHP dla jednego pracownika?

Szkolenie BHP pracownika a prawo pracy

Podstawy prawne:

• Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz. U. z 1996 r. nr 62, poz. 289 ze zm.).
• Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy z późniejszymi zmianami