Szkolenia z bezpieczeństwa i higieny pracy są obowiązkowe dla pracowników zatrudnionych w oparciu o umowę o pracę. Pracownicy powinni je odbywać w czasie pracy i na koszt pracodawcy. Jak często trzeba je powtarzać?

Podstawy prawne

Dbałość o kwestie związane z BHP w zakładzie pracy to obowiązek każdego pracodawcy - można się tutaj powołać się między innymi na Konstytucję, ponieważ zgodnie z Art. 66. każdy ma prawo do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Zgodnie z kodeksem pracy - Art.237 pracodawca jest obowiązany zaznajamiać pracowników z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy dotyczącymi wykonywanych przez nich prac, a zgodnie z Art. 207. pracodawca jest obowiązany chronić zdrowie i życie pracowników przez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy.

Szkolenia wstępne dla nowych pracowników

Każdy nowy pracownik, w dniu rozpoczęcia pracy powinien zostać zapoznany z zasadami bezpieczeństwa. Służy do tego szkolenie wstępne BHP. Zgodnie z Kodeksem pracy, do pracy nie wolno dopuścić pracownika, który nie posiada wymaganych kwalifikacji i dostatecznej znajomości przepisów i zasad BHP. Szkolenie wstępne składa się z instruktażu ogólnego i instruktażu stanowiskowego na stanowisku pracy. Instruktaż stanowiskowy przeprowadzają osoby kierujące pracownikami. Wzór karty szkolenia powinien być zgodny z Rozporządzeniem Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz z Rozporządzeniem Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 maja 2019 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy. Kartę przechowuje się w aktach osobowych pracownika.

Szkolenie wstępne nie jest konieczne tylko pod jednym warunkiem - w przypadku podjęcia przez pracownika pracy na tym samym stanowisku pracy, na którym pracował w tej samej firmie, bezpośrednio przed nawiązaniem z tym pracodawcą kolejnej umowy o pracę.

Ważność szkoleń wstępnych to rok od dnia zatrudnienia. Wyjątkiem są osoby na stanowiskach kierowniczych, które to pierwsze szkolenie okresowe powinny odbyć do pół roku od dnia zatrudnienia. Szkolenie wstępne w dziedzinie bhp przeprowadza się również dla studenta odbywającego praktykę studencką oraz ucznia odbywającego praktyczną naukę zawodu.

Szkolenie okresowe BHP

Pierwsze szkolenie okresowe bhp trzeba wykonać do roku od dnia zatrudnienia. Ważność szkolenia okresowego z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy jest zależna od rodzaju stanowiska i wygląda następująco:

• Dla pracowników administracyjno-biurowych: 6 lat
• Dla pracowników inżynieryjno-technicznych: 5 lat
• Dla pracowników na stanowiskach robotniczych: 3 lata (w przypadku osób wykonujących prace szczególnie niebezpieczne: 1 rok)
• Szkolenie bhp dla pracodawców i dla osób kierujących pracownikami: 5 lat
• Dla osób niewymienionych w pkt 1-5, których charakter pracy wiąże się z narażeniem na czynniki szkodliwe dla zdrowia, uciążliwe lub niebezpieczne albo z odpowiedzialnością w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy.": 5 lat
• Dla pracowników służby bhp i osób wykonujących zadania tej służby: 5 lat

Pracownicy administracyjno-biurowi mogą być zwolnieni ze szkoleń pod ściśle określonymi warunkami. Zwolnienie dotyczy tylko tych firm, których rodzaj przeważającej działalności pracodawcy znajduje się w grupie działalności, dla której ustalono nie wyższą niż trzecia kategorię ryzyka w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (art. 2373 § 22 Kodeksu pracy).

Jaki zakres obejmują szkolenia bhp?

Instruktaż ogólny jest podobny dla wszystkich rodzajów stanowisk. Obejmuje podstawowe informacje z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy i prawa pracy. Poruszane są tematy między innymi takie jak: obowiązki pracodawcy i pracownika, odpowiedzialność za naruszenie zasad bhp, informacje o wypadkach przy pracy, kwestie zachowania porządku na stanowisku pracy. Dodatkowo w programie jest również przewidziana część o ochronie przeciwpożarowej i ewakuacji pracowników, a także zapoznanie z zasadami udzielania pierwszej pomocy. Szkolenia okresowe obejmują większy zakres materiału. Programy szkoleń są dostosowane do konkretnego rodzaju stanowiska pracy i opracowywane bezpośrednio przez pracodawcę lub (w porozumieniu z pracodawcą) przez jednostkę organizacyjną , która prowadzi działalność szkoleniową w zakresie bhp.

Dla przykładu osoby kierujące pracownikami w czasie szkolenia bhp posiądą informację dotyczącą organizowania pracy zgodnie z przepisami i z zachowaniem zasad bezpieczeństwa. Pracownicy administracyjno-biurowi są szczegółowo zapoznawani z ergonomią pracy przed komputerem, a pracownicy na stanowisku robotniczym z zasadami transportu ręcznego.

Szkolenia a dokumentacja

Potwierdzeniem odbycia szkolenia wstępnego jest karta. Wzór karty szkolenia wstępnego znajduje się w rozporządzeniu. Dokument świadczący o ukończeniu szkolenia okresowego, to stosowne zaświadczenie, również zgodnie z przepisami. Wszystkie dokumenty potwierdzające odbycie szkoleń BHP są przechowywane w aktach osobowych pracownika.

Podsumowując, obowiązek szkoleń bhp dotyczy każdego pracownika zatrudnianego w oparciu o umowę o pracę. Szkolenia odbywają się w czasie pracy i na koszt pracodawcy. Ważność szkoleń okresowych jest zależna od rodzaju stanowiska pracy.  Szkolenie BHP dla pracownika jest obowiązkowe i w razie kontroli trzeba udowodnić jego przeprowadzenie. Dlatego też dokumenty potwierdzające ukończone kursy bhp przechowuje się u danego pracodawcy.