Czy szkolenie z bezpieczeństwa i higieny pracy jest obowiązkowe dla wszystkich pracowników? Jakie przepisy obowiązują w przypadku osób zatrudnionych na stanowisku robotniczym, a jakie dla stanowisk administracyjnych?

Jak wygląda szkolenie BHP?

Szkolenie BHP może mieć różne formy - seminarium bądź samokształcenia. Wstępne szkolenie BHP może prowadzić pracownik, który wykonuje zadania służby BHP i podpisać się na karcie szkolenia wstępnego, natomiast szkolenie okresowe nie należy już do jego zadań. Szkolenie okresowe najczęściej zleca się firmie zewnętrznej. W programie jest nie tylko zapoznanie pracownika z przepisami bhp, odpowiedzialnością w zakresie bhp, ale również z zasadami udzielania pierwszej pomocy. Zasady przeprowadzania szkoleń okresowych pracowników określa rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. z 2004 r. Nr 180 poz.1860, ze zm.). Szkolenie okresowe kończy się testem wiedzy. Po ukończeniu wymaganego szkolenia, pracownik otrzymuje dokument potwierdzający jego odbycie.

Nowy pracownik a szkolenie BHP

Zacznijmy od najważniejszej zasady - pracodawca powinien zapewnić pracownikom bezpieczne i higieniczne warunki pracy. Jak stanowi kodeks pracy, pracodawca nie może dopuścić do pracy pracownika, który nie posiada potrzebnych umiejętności, wymaganych kwalifikacji do jej wykonywania, a także dostatecznej znajomości przepisów i zasad BHP. Dlatego też pierwsze szkolenie - szkolenie BHP wstępne - wykonuje się właśnie przed dopuszczeniem pracownika do pracy, w pierwszym dniu jego zatrudnienia. Szkolenie wstępne powinno być też wykonane przez osobę odbywającą praktyczną naukę zawodu oraz studenta odbywającego praktykę studencką. Co więcej, pełne szkolenie wstępne to instruktaż ogólny i instruktaż stanowiskowy. Instruktarz ogólny to część szkolenia wstępnego , którą może przeprowadzić osoba posiadająca wiedzę w tym zakresie, najczęściej firma zewnętrzna prowadząca działalność szkoleniową, BHP-owiec, wykwalifikowany pracownik służby bhp, lub osoba wykonująca u pracodawcy zadania służby BHP w zakładzie pracy. Instruktaż stanowiskowy przeprowadza przełożony swojemu podwładnemu.

Przełożony powinien mieć ważne swoje szkolenie okresowe BHP. Dlatego też osoby kierujące pracownikami szkolenie wstępne mają ważne pół roku, pozostałe rodzaje stanowisk - rok od dnia zatrudnienia. Nie należy zaniedbywać instruktażu stanowiskowego, ponieważ to właśnie podczas niego pracownik może dokładnie zapoznać się z nowym stanowiskiem pracy. Po szkoleniu pracownik powinien posiadać umiejętności wykonywania lub organizowania pracy zgodnie z przepisami i zasadami bhp.

Szkolenie wstępne nie jest wymagane jeśli pracownik podpisuje drugą umowę o pracę u danego pracodawcy bezpośrednio po poprzedniej, na przykład kolejną na czas określony, na tym samym stanowisku pracy.

Szkolenia okresowe

Pracodawca powinien pracownikom przeprowadzić pierwsze szkolenie okresowe do roku od dnia zatrudnienia (pół roku w przypadku stanowisk kierowniczych). Szkolenia okresowe są dłuższe, niż wstępne. Mają bardziej rozbudowany program i są dostosowane do rodzaju stanowiska pracy. Najczęściej szkolenie okresowe powtarzają osoby na stanowiskach robotniczych - co 3 lata, a jeśli wykonują prace szczególnie niebezpieczne, wtedy co roku. Pracownicy zatrudnieni na stanowiskach inżynieryjno-technicznych, powtarzają je co 5 lat. Ważnym elementem szkolenia okresowego jest temat udzielania pierwszej pomocy. Pracodawca ma bowiem nie tylko obowiązek szkolenia pracowników z zasad bezpieczeństwa, ale również powinien wyznaczyć osoby odpowiedzialne za udzielanie pierwszej pomocy oraz za wykonywanie czynności w zakresie ochrony przeciwpożarowej i ewakuacji pracowników. Więcej o celach szkolenia okresowego można przeczytać w artykule "Jakie są cele szkolenia BHP? Po co je wykonujemy?".

Dobrym uzupełnieniem szkoleń okresowych może być szkolenie BHP online z zakresu metodyki prowadzenia instruktażu stanowiskowego. Aby przeprowadzić instruktaż ogólny, przełożony powinien posiadać odpowiednie kwalifikacje, doświadczenie, ale także znać metodykę instruktażu.

Program szkolenia okresowego

Nad programem szkolenia okresowego pracuje pracodawca, lub firma prowadząca szkolenie w porozumieniu z pracodawcą. W procesie tym uczestniczy również pracownik służby bezpieczeństwa, ponieważ współtworzenie programu należy do zadań służby BHP.

Czy jakaś grupa jest zwolniona ze szkoleń okresowych bhp?

Ze szkoleń okresowych zwolnieni są pracownicy administracyjno-biurowi, ale pod pewnymi warunkami. Muszą być zatrudnieni u pracodawcy zakwalifikowanego do grupy zawodowej, dla której określono nie wyższą niż trzecią kategorię ryzyka. Co więcej, pracodawca i tak powinien zapoznać te osoby z zasadami BHP. Dlatego też zalecamy szkolenie pracowników administracyjno-biurowych w tym zakresie.

Podsumowując, szkolenia w dziedzinie BHP są obowiązkowe dla pracowników zatrudnianych w oparciu o umowę o pracę, zarówno dla osób zarządzających pracownikami, jak i dla samych pracowników. Wszystkie szkolenia z zakresu BHP powinny odbywać się w czasie pracy i na koszt pracodawcy, a dokumenty potwierdzające ich odbycie - kartę szkolenia wstępnego oraz aktualne zaświadczenie - przechowuje się w aktach osobowych pracownika. W przypadku nowego pracownika, zaczynamy szkoleniem wstępnym, po przeprowadzeniu instruktażu ogólnego, należy wykonać instruktaż stanowiskowy. Następnie należy pilnować tak zwanego kalendarza szkoleń, czyli ważności okresowego szkolenia BHP.

Źródło: Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy.