Instruktaż stanowiskowy jest częścią szkolenia wstępnego w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy. Kiedy należy go wykonać? Czy trzeba go powtarzać?

Szkolenie wstępne BHP, a szkolenie stanowiskowe BHP

Jeśli przyjrzymy się karcie szkolenia wstępnego, której wzór jest załącznikiem rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy, zobaczymy podział na sekcje: instruktaż ogólny i instruktaż stanowiskowy. Instruktaż ogólny przeprowadza pracownik służby bhp, inna osoba lub pracodawcy pełniący zadania tej służby.

Kto przeprowadza instruktaż stanowiskowy?

Instruktaż stanowiskowy przeprowadza bezpośredni przełożony swojemu podwładnemu. Przełożony powinien posiadać odpowiednie kwalifikacje, doświadczenie zawodowe oraz ważne zaświadczenie dla osób kierujących pracownikami. Warto również zadbać o przeszkolenie kadry zarządzającej z metod prowadzenia instruktażu stanowiskowego. Szkolenie wstępne pracownik wykonuje od razu, w pierwszym dniu zatrudnienia, przed dopuszczeniem do wykonywania pracy.

Kto powinien odbyć instruktaż stanowiskowy?

Obowiązek szkolenia dotyczy przede wszystkim każdego nowoprzyjętego pracownika. Co ważne, obowiązek ten obejmuje również pracownika przenoszonego na inne stanowisko pracy w obrębie tej samej firmy, a także studenta odbywającego praktykę studencką lub ucznia, który odbywa praktyczną naukę zawodu. Należy pamiętać o pracownikach zmieniających stanowisko, ponieważ wydawać by się mogło, że skoro kontynuuje pracę u danego pracodawcy, to nie potrzebuje dodatkowego szkolenia. Jest to błędne założenie, ponieważ zmienia warunki pracy, a co za tym idzie zagrożenia. Szkolenie należy również powtarzać, jeśli zaszły zmiany organizacyjne i produkcyjne, na przykład przy wprowadzeniu nowej, stwarzającej dodatkowe ryzyko substancji chemicznej do procesu technologicznego. Jeśli pracownik wykonuje pracę na kilku stanowiskach, instruktaż powinien przejść na każdym z tych stanowisk.

Program instruktażu stanowiskowego

Ramowy program instruktażu stanowiskowego znajduje się w Rozporządzeniu Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy. Szczegółowy program opracowuje pracodawca. Należy zapoznać pracownika z metodami bezpiecznego wykonywania pracy na określonym stanowisku. Instruuje się podwładnych z zasad bezpieczeństwa, informuje się również o ryzyku zawodowym związanym z wykonywaną pracą. Ocena ryzyka obejmuje działanie czynników szkodliwych, uciążliwych i niebezpiecznych.

Czas trwania instruktażu stanowiskowego jest inny na różnych stanowiskach pracy, uzależniony m.in. od: przygotowania zawodowego pracownika, dotychczasowego stażu pracy, rodzaju pracy, zagrożeń występujących na stanowisku pracy. Szkolenie na stanowisku robotniczym powinno obejmować minimum 8 godzin, dla pracowników administracyjno-biurowych - minimum 2 godziny (lekcyjne po 45 minut). Dla niektórych stanowisk pełne szkolenie wstępne będzie trwało nawet kilka dni. Instruktaż stanowiskowy kończy się sprawdzianem wiedzy.

Podsumowując, szkolenie wstępne składa się z instruktażu ogólnego i instruktażu stanowiskowego. Dokument potwierdzający odbycie szkolenia, czyli kartę szkolenia wstępnego przechowuje się w aktach osobowych pracownika. Odbyte szkolenie BHP wstępne stanowi podstawę dopuszczenia pracownika do wykonywania obowiązków służbowych, dlatego wykonuje się je przed rozpoczęciem pracy. Zapoznanie pracowników z zasadami bhp jest obowiązkowe. Przełożonym, którzy udzielą instruktaży, polecamy szkolenie BHP online z zakresu metod prowadzenia instruktażu stanowiskowego. Zachęcamy również do zapoznania się ze wzorem karty szkolenia wstępnego.